WikiLeaks belgelerini nasıl ve neden yayınlıyoruz Le Monde 30 11 2010

WikiLeaks belgelerini nasıl ve neden yayınlıyoruz Le Monde 30 11 2010

Le Monde: 'WikiLeaks belgelerini nasıl ve neden yayınlıyoruz ?'

WikiLeaks gazeteciliği yeni bir olgu; kurucusu Julian Assange ve WikiLeaks, 'Yeni Dünya' için çok faydalı bir çalışma yapıyor. Demokrasiler, kendi iç dinamikleri ve doğaları gereği giderek şeffaflaşmaktalar. Bu kaçınılmaz bir süreç; bu 'yenilik', elbette ki klasik gazetecilik kurallarını da sarsmakta, ve 'yeni' bir gazetecilik anlayışının yolunu da açmaktadır;  modern demokrasilerde gazeteciliğin 'yeni' Dünya sorumluluklarına nasıl hazırlandığına örnek olarak, Le Monde gazetesi ( 30-11-2010) S. Kauffmann imzalı editoryalını yayınlıyor. Le Monde gazetesi, ikinci defa, evvela Pazar 28 Kasım' da lemonde.fr 'de, ve bugün 29 Kasım günkü baskısında, WikiLeaks tarafindan ifşa edilen gizli amerikan resmi belgelerini yayınlıyor. Wikileaks, 2006 yılında, entegral şeffaflıktan yana olan Avusturalyalı Julian Assange tarafindan kurulan nesnelliği olmayan sanal bir örgüt. Amacı, kamusal niteliği olmayan resmi belgeleri internet üzerinde kamuya mal etmek. Ekim ayında üç büyük gazeteyle ortak hareket etmiştik; The New York Times (ABD ), The Guardian ( GB ) ve Der Spiegel ( Almanya ); bu gazeteler WikiLeaks' le , ABD'nin Afganistan üzerine askeri belgelerinin ifşasında işbirliği yapmışlardı. Temmuz ayında, biz de bu gazetelere katılarak, bu sefer WikiLeaks' e verilen Pentagon' un Irak'la ilgili gizli belgelerini uzmanlığımızın süzgecinden geçirdikten sonra yayına hazırlamışdık. Geçen defalarda olduğu gibi, yukarıda adı geçen gazeteler ve İspanyol El Pais' in de katılımıyla yayınına hazırladığımız belgelerin çok değişik bir nitelikleri var, ve şimdiye kadar görülmemiş bir boyuta sahipler: söz konusu belgeler, 250 bin amerikan diplomatik telegrafindan oluşmaktadır; yani ABD Dişişleri Bakanlığı ile Büyük Elçilikleri arasındaki 2004 – 2010 yılları arasındaki yazışmalar. bu belgeleri okurların dikkatine sunuyoruz ABD Dışişleri Bakanlığı, son günlerde, birçok yabancı hükümetle ilişkiye geçerek, gazetelerde çıkacak olan ifşaatların haberini verdi, ve her türlü olumsuz gelişmeye yer vermemek için büyük diplomatik çabalar sarfetti. Amerikan yönetimi için, bu belgelerin WikiLeaks tarafindan yayınlanması ''yasa dışı'', ''birçok hayatı'' tehlikeye sokan, antiterörist çabaları tehdit eden ve ABD' nin müttefikleriyle ilişkilerini zedeleyen bir olaydı. Demokratik ülkelerin birçogu, belirli bir süre içerisinde diplomatik yazışmalarını kamu malı haline sokar ve arşivlerini açar. WikiLeaks örneğinde ise, kamulaşma olgusu ani ve ilgili ülkenin iradesi dışında olmaktadır. Tabii ki, uluslararası konuların çoğunda ana rolü oynayan ABD gibi bir ülkenin, kamu malı olmasının en az otuz kırk seneyi bulması gereken diplomatik yazışmalarının ifşaası basit bir olay değildir; Le Monde olarak, WikiLeaks' ın eyleminin bu boyutunu elbette çok iyi ölçtük. Fakat, bu yoğun belgelerin, yasa dışı olsa da, WikiLeaks' e ulaştırılıp, ve kamu malı olması kaçınılmaz hale geldikten sonra, Le Monde, bu belgelerden bilgi edinmeyi, kendi gazetecilik ve uzmanlık tahlilinden geçirip, okurlarına sunmayı başlıca misyonu olarak gördü. Bununla beraber, haber vermek, sorumsuz olmakla da bağdaşmıyor. Şeffaflık ve iyiyi kötüyü ayırt etmek bağışıksız değildir; bunun ise, bizi, WikiLeaks' ı belirleyen tavırdan ayırdığının altını çizmek istiyoruz. Adı geçen beş gazete aynı işlenmemiş belgeler üzerinde çalıştılar, ve ilk cephede bulunan New York Times, ABD sorumlularını, kullanmayı tasarladığı belgelerden haberdar etti; ve güvenliği tehlikeye sokabilecek olanlarla ilgili önerilerini bildirmelerini istedi. Beş gazete sorumluları, bu işlenmemiş belgeleri, bazı sorumluların hayatlarını tehlikeye sokabilecek isim ve ipuçlarını sildikten sonra yayınladılar. Le Monde gazetesi, konuyla ilgili kendi görüşlerini belirtebilmeleri için amerikalı sorumlulara sayfalarını açtı: bu sebepledir ki, ABD' nin Fransa Büyükelçisine Tartışma sayfamızda yer veriyoruz. Nihayet, bu ifşaatların, Çin veya Rusya gibi ülkelerden değil de, teknolojik ileriliği tartışma götürmez ve aynı zamanda en şeffaf topluma sahip olan ABD' den gelmesinin bir tesadüf olmadığının da altını çizmek istiyoruz. Tabii ki, demokratik bir güç, açık toplum olma niteliğiyle, kapalı ve şeffaf olmayan bir toplumun aksine, her türlü dış müdahaleye de maruz kalabilmektedir. İnternet devrimi ABD' de başladı; sivil toplumun ''tehlike çanlarını çalanlar'' ı ''whistleblowers'' geleneği de orada yaşıyor. WikiLeaks' in bunu çok iyi bildiğini zannediyoruz. Sylvie Kauffmann / Le Monde  ( editoryal ) 30-11-2010 tarihli Le Monde