Sınırlarımızda IŞİD'in hakim olmasını tehdit olarak görüyoruz ANKARA 16 Ekim 2014

Sınırlarımızda IŞİD'in hakim olmasını tehdit olarak görüyoruz

ANKARA 16 Ekim 2014

Başbakan Davutoğlu, "Sınırlarımızda IŞİD'in hakim olmasını Türkiye için bir stratejik risk ve tehdit olarak görüyoruz" dedi.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, El-Cezire Türk televizyonunun başta IŞİD'in Ayn el-Arab'ı (Kobani) ele geçirmeye çalışması olmak üzere bölgedeki gelişmelerle ilgili sorularını yanıtladı.

''Türkiye, Ayn el-Arab'a şu ana kadar neden askeri müdahalede bulunmadı'' sorusu üzerine Davutoğlu, "Eğer gerçekten bir müdahaleye ihtiyaç varsa bütün uluslararası toplum hep birlikte sadece Ayn el-Arab'a değil Suriye'deki bütün zulümlere müdahil olması lazım" dedi.

Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Aslında Suriye'de olaylar bugün başlamadı. Sadece Ayn el-Arab'da da başlamadı. Suriye'de 3,5 yıldır masum insanlar, siviller, kadınlar, çocuklar zalim bir rejim tarafından katlediliyor. 300 bine yakın insan şehit edildi, katledildi, 4 milyonu aşkın insan mülteci. Bunun 1 milyon 600 bini Türkiye'de. İçeride 10 milyonu aşkın insan yerinden edilmiş durumda ve bütün şehirler hemen hemen yıkılmış durumda. IŞİD, rejimin bu saldırıları karşısında savunmasız kalan Suriye halkının ortaya çıkardığı güç boşluğunda bir zemin buldu. Ve bugün maalesef Suriye halkı bir taraftan zalim bir rejimin diğer taraftan da acımasız bir şiddet ve terör örgütünün şiddet ve baskısı altında. Türkiye, bu krizin en başından itibaren önce Suriye rejimini bu zulümden engellemeye çalıştı iyi ilişkiler üzerinden, bu olmayınca da uluslararası toplumu sivil halkı korumaya davet etti."

O zaman bu davete icabet etmeyen ve Türkiye'nin de bu mücadeleye müdahil olmasını istemeyenlerin şimdi bir anda Ayn el-Arab'daki gelişmeler dolayısıyla Türkiye'nin devreye girmesini istediklerini aktaran Davutoğlu, "Bizim Suriye konusunda çok açık bir prensibimiz var. Suriye'de hangi etnik ve mezhebi kökenden olursa olsun, ister Arap, ister Kürt, ister Türkmen, ister Sünni ister Nusayri, ister Hristiyan bütün kardeşlerimiz, dostlarımız herhangi bir yardıma ihtiyaç hissettiklerinde Türkiye yanlarında olmuştur" diye konuştu.

Türkiye'nin geçmişte Arap, Kürt ve Türkmen 1 milyon 600 bin kişiyi kabul ettiğini, Halep'te, Azzaz'da, Tel Abyad'da, Rasul Ayn'da, İdlib'de, sınır boylarımızda bir ihtiyaç hasıl olduğunda elinden geleni yaptığını, Ayn el-Arab konusunda da aynı yardımı sergileyerek 200 bin Kürt kardeşini Ayn el-Arab'dan bir hafta içinde kabul ettiğini kaydeden Davutoğlu, "Bütün Avrupa'nın 3,5 yıl içinde kabul ettiği Suriyeli mülteci sayısı bizim 3 gün içinde kabul ettiğimizden daha az" dedi.

Davutoğlu, şunları söyledi:

"Dolayısıyla gönlümüzü ve yüreğimizi açtık Suriyeli kardeşlerimize. Ama Türkiye'nin herhangi bir savaşa müdahil olması, tek başına müdahil olması nihai çözüm getirecek bir durum değil. Eğer gerçekten bir müdahaleye ihtiyaç varsa bütün uluslararası toplumun hep birlikte ve sadece Ayn el-Arab'a değil Suriye'deki bütün zulümlere müdahil olması lazım. Çünkü nihai kertede Suriye'de IŞİD terörü dışında da IŞİD ortaya çıkmadan önce yani geçen sene... IŞİD 2013 Mart'ında ortaya çıktı, ondan önce de yüz binlerce insan öldürüldü, kitle imha silahları kullanıldı, Scud füzeleri kullanıldı ve insanlar Suriye'den kaçmak zorunda kaldılar. Bizim mesajımız çok açıktır, insani yardım konusunda hiçbir sınır tanımayız, bila hudut insani yardım yaparız ve yaptık, yapmaya da devam edeceğiz.

Ama Suriye'ye müdahale konusunda her şeyden önce uluslararası toplumun entegre bir strateji geliştirmesi lazım. Sadece Ayn el-Arab'a dönük değil, Suriye'nin bütününe dönük bir strateji geliştirmeden sadece Kürtleri değil, Suriye'nin bütün halkını korumaya dönük bir strateji geliştirmeden, sadece IŞİD terörüne karşı değil, rejime karşı da zalim bir rejime karşı da ortak bir strateji geliştirmeden bir çözüme ulaşmak çok zor. Dolayısıyla tek bir bölgeye tek boyutlu bir müdahalenin ve tek bir taraftan gelecek müdahalenin faydadan çok zarar getirebileceğini düşünüyoruz."

Ayn el-Arab'ın sadece Suriye için değil Türkiye için de özel stratejik öneme sahip olduğu ve güvenlik çıkarlarının Ayn el-Arab'ın IŞİD'in eline geçmesinin engellenmesini gerektirdiği yönündeki soruya karşılık Davutoğlu, sınırlarda IŞİD'in hakim olmasını Türkiye için bir stratejik risk ve tehdit olarak gördüklerini dile getirerek, "Sadece Ayn el-Arap değil bizim için Azez, İdlib, Lazkiye, Cerablus ve Rasulayn'ın da bütün o sınır, 911 kilometrelik sınırımızın her bir santimetresi stratejik değerdedir. Tabii ki Ayn el-Arab'ın IŞİD'in eline düşmesini istemeyiz. Ama bunun için herkesin elini taşın altına koyması gerekir" yorumu yaptı.

Böyle bir müdahalenin olması için, sivillerin güvenli alanlarda barınabilmesini sağlayacak güvenli bölge ilanını gerekli gördüklerini ve yine IŞİD'e karşı verilen mücadele sonrasında rejimin hava bombardımanından sivil halkı korumak için de bir uçuşa yasak bölge istediklerini aktaran Davutoğlu, "Hepimiz tabii ki Ayn el-Arab'daki olaylara üzülüyoruz ama bugünlerde dahi kimse Suriye rejim uçaklarının Halep'i bombaladığından bahsetmiyor, kimse Suriye rejiminin zulmünün devam ettiğinden bahsetmiyor" dedi.

Davutoğlu, IŞİD'in çıkmasının temel sebebinin Suriye rejiminin acımasızca sürdürdüğü baskı politikaları olduğunu aktararak, buna karşı direnen ÖSO ve ılımlı muhalefet güç kaybettikçe Suriye rejiminin desteklediği IŞİD'in güç kazandığını ve dolayısıyla Türkiye'nin stratejik çıkarının yeni bir Suriye kurulması olduğunu dile getirdi.

Aksi takdirde bugün IŞİD'in tasfiye edilmesinin yarın başka bir örgütün ya da rejimin IŞİD'in yerini doldurması sonucunu doğuracağını belirten Davutoğlu, "Bizim için temel mesele, dünyanın da meselesinin bu olduğu kanaatindeyim. Yeni bir Suriye'nin bütün etnik ve mezhebi, dini gruplarıyla herkesin eşit vatandaş olduğu, yeni bir Suriye'nin doğuşu konusunda Suriyeli kardeşlerimize yardım etmemiz şarttır" diye konuştu.

''Talep ettiğiniz tampon bölgenin şekli nasıl olacak ve alanı ne kadar'' sorusuna Davutoğlu, "Biz hiçbir zaman tampon bölge ifadesini kullanmadık, bizim kullandığımız güvenli bölge. Tampon bölge dediğinizde askeri bir anlam taşıyor ve sanki bir ülkeyle başka bir ülke arasında bir geçiş bölgesi gibi görülüyor. Hayır bizim Suriye'nin veya hiçbir dost ülkenin toprağında gözümüz yok" yanıtını verdi.

Dünya basınının ''güvenli bölgeden'' değil ''tampon bölgeden'' bahsettiği yönündeki değerlendirmeye de açıklık getiren Davutoğlu, şunları söyledi:

"Bizim kastettiğimiz güvenli bölgedir, yani öyle bir bölge olsun ki, BM teminatı altında ya da uluslararası koalisyonun teminatı altında, insanlar oraya sığındıklarında hava bombardımanından ve kara ordusunun bombardımanından emin olsunlar. Bunu ne için istiyoruz; şu ana kadar Türkiye'ye dönük mülteci akınının en önemli kaynağı Suriye rejiminin hava bombardımanıdır. Bizde şu anda 1 milyon 800 bine yaklaşan mültecinin 1 milyon 600 bini Suriye rejiminden kaçarak geldi, 200 bini IŞİD'den kaçarak geldi. Dolayısıyla bu rakamlara baktığımızda eğer IŞİD tasfiye olmuş olsa dahi Suriye halkının üzerindeki tehdit bitmeyecek."

Davutoğlu, emin bölgeler ilan edilerek, bu emin bölgelerde Suriye halkının kendi topraklarında bulunabileceğini, bütün ihtiyaçlarının yine Türkiye tarafından karşılanabileceğini ve Türkiye'nin bundan hiç çekinmediğini vurgulayarak, "Ama artık Suriyeli kardeşlerimizin Suriye topraklarında kalmasını, kendi toprakları içinde gelecek inşa etmesini istiyoruz. Her türlü yardımı yine yapalım. Kastettiğimiz tampon bölge askeri bir tanımlama değil, insani bir güvenlik bölgesi ama askeri bakımdan koruma altına alınmış bir güvenlik bölgesi. Bunun belirli yerlerde derinliği farklı olabilir diğer yerlerde farklı olabilir ama kesinlikle insani olacak" diye konuştu.

Güvenli bölgenin sınırları

Güvenli bölgenin sınırları ile ilgili ise Davutoğlu, "Biz bunun belli yoğunluklu nüfusların olduğu yerlerde... Mesela Halep’in kuzeyinde olması lazım. Çünkü Halep’te hem rejim saldırıları var hem IŞİD saldırıları var. Halep’le Türkiye sınırları arasında olması lazım. İdlib’in Türkiye sınırlarına yakın yerlerinde, aynı şekilde Lazkiye’nin kuzeyinde, yine Haseke’de belli bölgelerde ve şu anki Cerablus bölgesinde, Ayn el-Arab’da. Bütün bu kuşakta yerleşim merkezlerinin olduğu alanlara göre derinliği değişebilir" dedi.

Bunu Türkiye'nin mi yoksa BM'nin mi belirleyeceğine ilişkin soruya karşılık da Davutoğlu, şunları kaydetti:

"Birleşmiş Milletler’in belirlemesi en doğru olanıdır. Uluslararası meşruiyeti güçlü olur. Ama Birleşmiş Milletler eğer bu konuda karar alamıyorsa ki biz 3,5 yıldır Birleşmiş Milletler’in karar almasını bekliyoruz. Hiçbir karar alamıyor Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, belli vetolar sebebiyle. O zaman Suriye’ye müdahale konusunda oluşan uluslararası koalisyon ve gönüllüler koalisyonu bu konuda belli kararlar alıp havadan koruma sağlayabilir. Bunun örneği de Irak’ta 90'lı yıllarda yaşandı. Irak’ta 90’lı yıllarda Birinci Körfez Savaşı’ndan sonra uzun bir süre belli bir paralelin kuzeyi ve güneyi emin bölge ilan edildi ve Saddam’ın saldırılarına karşı korundu."

Türkiye'nin böyle bir koruma alanı oluştuğunda her türlü katkıyı vermeye hazır olduğunu dile getiren Davutoğlu, böyle bir koruma alanı yokken tek başına Türkiye’nin müdahalesini istemenin bütün bu riski tek başına Türkiye’nin üstlenmesini istemek olduğunu dile getirdi.

"Türkiye'nin burada vurguladığı hususun, hangi strateji uygulanacaksa uygulansın bu stratejinin bütün Suriye’yi kapsaması gerektiği, geçici ve tek boyutlu olmaması, tek bir bölgeye veya şehre inhisar etmemesi olduğunu" aktaran Davutoğlu, "Nasıl Kürtlerin ki kardeşlerimizdir, korunma hakları var, aynı şekilde Ayn el-Arab’daki Kürtlerin, Çobanbey ya da Bayırbucak’taki Türkmenlerin, İdlib’deki Arapların ve Afrin’deki Kürtlerin de korunmaya ihtiyacı var" değerlendirmesinde bulundu.

Sadece bir noktaya ve sadece IŞİD’den gelen tehdide teksif olunursa bunun meseleye sadece geçici bir çözüm olacağını aktaran Davutoğlu, "Biz artık Suriye’de kalıcı bir çözümün zamanının geldiğini ve geçmekte olduğunu düşünüyoruz" diye konuştu.

Davutoğlu, ABD ve İngiltere'nin Türkiye'nin güvenli bölgeyle ilgili şartlarını kabul ettiği ve bunu ilan etmek üzere olduğuna dair haberlere ilişkin, şu değerlendirmeyi yaptı:

 "Şimdi bunu tabii bütün taraflarla görüşüyoruz, biz çok acılı 3,5 yıl geçirdik. 911 kilometre sınırla Suriye'ye en uzun sınırı olan ülke biziz. Uzakta olan ülkelerin bazen burada yaşanan dramları anlamaları biraz vakit alabiliyor. Biz bıkmadan, usanmadan 3,5 yıldır uluslararası topluma çağrıda bulunduk. Sadece Suriye konusunda değil Irak konusunda da çağrıda bulunduk. Irak'taki ve Suriye'deki mezhepçi politikaların, tek bir gruba dayalı politikaların büyük bir tepki oluşturduğunu ve bunların bir güç boşluğu oluşturduğunu hep ikaz etmeye çalıştık."

"Yine anlatıyoruz, maalesef daha önce bu konularda yeterli, zamanında bir fikir birliğine varılamadığı için Suriye'de 300 bin kardeşimiz katledildi" diyenDavutoğlu, "Bunlar insan, bunların her birinin hayatları dünyanın diğer köşelerinde yaşayanlar kadar azizdir. BMGK'nın temel görevi böylesine derin bir krize çözüm bulmak ama maalesef bu mümkün olmadı. Şimdi tabii bütün taraflarla Türkiye'nin bu konudaki düşüncelerini paylaşıyoruz, ABD ile de İngiltere'yle de bütün taraflarla ve ancak bu yolla nihai bir çözüme varılabileceğini düşünüyoruz" dedi.

Davutoğlu, savaşın mahiyeti ve hedeflerine ilişkin soru üzerine, şunları belirtti:

"Aslında baktığımızda vaktinde çözülemeyen krizlerin bedelini şimdi ödüyoruz. 3 sene önce 2011 yılında Arap Baharı başladığında, Arap gençleri sokağa çıktığında dünyadaki bütün diğer gençler gibi aynı şeyleri istiyorlardı; Daha çok özgürlük, daha çok refah, daha izzetli bir hayat, siyasi katılım ve liderlerin, ülkelerini idare edenlerin hesap verilebilir nitelikte ilişkiye sahip olması. Dünyada Avrupa’da, Amerika’da veya dünyanın her bir köşesinde gençlerin istediği taleplerdi. Ve 2011 yılındaki bu talepler 2012 yılında büyük bir ümit ortamı doğurdu. Ama 2013’ten bu yana bu taleplerin bastırılması ve maalesef uluslararası toplumun bu talepleri bastıranlara karşı etkin bir yöntem ve ilkeli bir tutum benimsememesi dolayısıyla IŞİD denilen yapı 2013’ün baharında doğdu. Yani bunu şunun için zikrediyorum: IŞİD bir neticedir, bir sonuçtur. Çok büyük bir tehlikedir, tehdittir ve mazur görülemez."

IŞİD’e karşı verilen mücadelenin, esas yürümesi gereken alanın, siyasi, kültürel bir mücadele alanı olduğunu da herkesin fark etmesi gerektiğini ifade edenDavutoğlu, "baskı altında tutulan kitlelerin ümitlerini kaybettiklerinde radikalize olduklarına" işaret etti.

Davutoğlu, şunları söyledi:

"Soruyu sormak lazım: Arap gençlerinin ümidini kim tüketti? Kim Arap gençlerin Suriye’de, Humus’ta sadece ve sadece özgürlük isteyen, fikir özgürlüğü, onurlu bir hayat isteyen insanların ümidini tüketti? Arap dünyasının her bir köşesinde 2011 yılında büyük ümitler vardı. Büyük bir gelecek beklentisi vardı. Şimdi bu soruları sormadan yürütülecek bir mücadele, teröre karşı mücadele anlamında bir gün belki başarıya ulaşır. Ama bir terör örgütü gider, başka bir terör örgütü gelebilir. Esas itibariyle Arap halkının ve gençlerinin o haklı taleplerine saygı duymak gerekir. Bundan 5 sene önce, 10 sene önce El Kaide’yi konuşuyorduk. Ondan daha önce başka terör örgütlerini daha çok konuşuyorduk. Şimdi IŞİD’i. Bunun tek çözümü meşru siyasi yönetimler ve kendi halkına saygı duyan liderler.

Biz bunu Türkiye’de de bütün bu süreçlerde çok ciddi tecrübeler sonucunda buraya geldik. Düşünün, eğer Beşşar Esed halkını bombalamak yerine o halkı dinlemeyi deneseydi, üstlerine kimyasal silah kullanmak, scud füzesi kullanmak yerine o gençlere kulak verseydi, IŞİD ortaya çıkabilir miydi? Ya da Beşşar Esed bunları dinlemediğinde ve insanları katlettiğinde Bosna’da Miloşeviç’e karşı harekete geçen uluslararası toplum Suriye’de de kimyasal silah kullandığında Beşşar Esed’e karşı harekete geçseydi, IŞİD doğabilir miydi? Vaktinde çözülemeyen krizler bir kartopu gibi daha büyük bir yumak halinde önünüze geliyor. Ondan sonra da milyarlarca dolar harcamak, çok riskli operasyonlar yapmak ve çok daha fazla kan dökülmesi sonucunda bir netice almak zorunda kalıyoruz."

Burada en önemli şeyin aynen tıpta olduğu gibi koruyucu hekimlik tarzında daha olay çıkmadan, kriz çıkmadan onu çözmeye dönük politikalar geliştirmek olduğunu kaydeden Davutoğlu, şunları belirtti:

"Onun için şimdi biz, bize dönük tavsiyede bulunanlara onu söylüyoruz: Kapsamlı bir strateji getirin, ilkeleri açık olsun. Sonucunda ne olacağını görelim. Her türlü katkıyı yaparız. Ama bunlar ortaya konmadan sadece bir tehdide dönük, tek boyutlu bir mücadele, bugün bir radikal örgütü tasfiye edebilir, radikalizme karşı gerçek bir zafer kazanılmasını ise mümkün kılmaz. Başka bir örgüt çıkar. O bakımdan kültürel, siyasi, askeri, ekonomik boyutları olan daha kapsamlı bir stratejiye ihtiyaç olduğu kanaatindeyiz."

"Türk hükümeti olarak size göre IŞİD kimdir" sorusuna Davutoğlu, "Aslına bakarsanız DEAŞ'i (IŞİD) ortaya çıkaran faktörler bundan on sene öncesine kadar gider. İlk olarak biliyorsunuz Irak Kaide’si olarak ortaya çıktı" cevabını veren Davutoğlu, şunları söyledi:

"Amerika’nın Irak’a müdahalesi sonrasında. Sonra yapı değiştire değiştire, kendini bir anlamda dönüşüme uğrata uğrata geçen sene Mart ayında kendisini Suriye ve Irak’ı da kapsayan bir yapı haline dönüştürdü. Ne zaman DEAŞ yükselmeye başladı? Bağdat’ta ve Şam’da oturanlar çok geniş Sünni kitleleri tümüyle dışlayıp mezhepçi bir tutum benimsediklerinde hem Musul’dan Halep’e, Anbar’dan taa Humus’a kadar olan alanda, Rakka’ya kadar olan alandaki kitleler maalesef farklı arayışlara yöneldiler. Ama esas DEAŞ’ı burada ortaya çıkaran faktör Ebu Gureyb ve Mezze Hapishaneleri’nden boşaltılan ve eski terör tecrübesi olan mahkumlardır.

İlginç bir şekilde, Ebu Gureyb ve Mezze Hapishaneleri’nden, Suriye ve Irak’tan çıkan bu mahkûmlar, tekrar bu Irak El Kaide’sini dönüştürdükten sonra uzun bir dönem Suriye rejimi IŞİD’le hiçbir savaş yapmadı, IŞİD’i hiç bombalamadı, Aksine aralarında taktik bir koalisyon oluştu. Suriye rejimi Özgür Suriye Ordusu’nu (ÖSO) havadan bombaladı, ÖSO’nun elinde tuttuğu şehirler Cerablus’tu, Tel Abyad’dı diğer birçok şehirden havadan bombardımana dayanamayınca çekildiğinde bombalanan yerlerdeki boşluğu IŞİD doldurdu."

Suriye rejiminin Özgür Suriye Ordusu’nun karşısına cesaretle savaşacak kara birlikleri çıkaramadığı için havadan bombaladıktan sonra bu IŞİD unsurlarının girebileceği bir yapı ortaya çıktığını kaydeden Davutoğlu, şimdi IŞİD’den muzdarip olan, Kürtleri temsil ettiğini iddia eden ama bütün Kürtleri temsil etmeyen PYD'nin de IŞİD'le uzun süre yan yana yaşadığını, Hem PYD'nin hem IŞİD'in rejimle uzun bir süre işbirliği yaptığını aktardı.

Hepsinin de hedefinin Suriye halkının haklarını korumaya çalışan ÖSO’nun alanını daraltma olduğunu ve IŞİD'in bu yapı içinde ortaya çıktığını kaydeden Davutoğlu, şöyle konuştu:

"Sonra Irak’ta özellikle Sünni politikacılar Bağdat’ta yalnızlaştırılınca ve Musul’da ciddi bir tepki oluşunca Musul’a tekrar döndü ve geniş bir alanda kontrol imkânı buldu. Ama bu yapıların bir taşeron gibi farklı istihbarat örgütleri tarafından kullanılabildiği de geçmişte görülen örneklerdendir. Ama esas itibariyle burada Suriye rejiminin IŞİD’e çok güçlü bir taktik destek sağladığını da göz ardı etmemek lazım. Eğer Suriye rejiminin hava saldırıları olmamış olmasaydı ÖSO ve ılımlı muhalefet bu alanları boşaltmak zorunda kalmazdı."

IŞİD'i bir yıl içerisinde, yaklaşık olarak, Irak’ın ve Suriye’nin 3’te birine hükmeder hale getiren nedir sorusunu Davutoğlu, "İşte burada zaten bence en temel mesele. Irak ve Suriye ordusunun kendi topraklarını koruyacak milli ordu niteliklerini kaybetmiş olması" şeklinde cevapladı.

Irak ordusu niçin Musul’u hemen terk etti? diye soran Davutoğlu, Çünkü Musul’u savunmaktan daha çok Samarra’yı, Şii kutsal bölgeleri savunmayı düşündü. Suriye ordusu zaten Halep’e, Rakka’ya, İdlib’e savaş ilan etti. Şimdi ilginç bir şekilde Suriye muhalefetini vaktinde silahlandırmakta tereddüt edenler dolaylı olarak IŞİD’i silahlandırmış oldular" dedi.

Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak’a bıraktığı sofistike silahların Irak ordusunun terk etmesiyle Musul’da IŞİD’in eline geçtiğini kaydeden Davutoğlu, bunların tabii ortaya çıkardığı ortamı çok dikkatli analiz etmeden bu kadar geniş bir alanda IŞİD’in nasıl bir hakimiyet kurduğunu anlamanın kolay olmadığını söyledi.

Davutoğlu, esas itibariyle Suriye ve Irak rejimlerinin dışlayıcı politikaları ve uluslararası toplumun bu rejimlerin bu politikalarına göz yummasının IŞİD’in önünde geniş bir alan açtığını ve IŞİD’in bir taraftan belli çevreler tarafından desteklenmesi, diğer taraftan da Irak ordusunun Musul’da bırakıp gittiği Amerikan silahlarına sahip olmasının IŞİD’i askeri bir güç haline dönüştürdüğünü kaydetti.

"Türkiye’ye dönük bir tehdit olursa tereddüt etmeyiz"

Davutoğlu, "Biz parlamentodan çıkardığımız tezkereyi çıkartırken bunu bir müdahaleden daha çok Türkiye’nin ulusal güvenliğini sağlamaya dönük bir tedbir olarak çıkardık ve Türkiye’ye dönük bir tehdit olursa kullanmaktan da tereddüt etmeyiz" cevabını verdi.

Koalisyona başvurmadan mı sorusunu ise Davutoğlu şöyle yanıtladı:

"Tabii ki Türkiye’nin güvenliğine yönelik en ufak bir tehdit olduğunda Türkiye buna cevap vermekte tereddüt etmez. Nasıl Suriye uçakları, Suriye rejimi uçakları Türk hava sahasını ihlal ettiğinde bir uçak bir helikopter düşürdük, Suriye hududunu ihlal eden herkese karşı Türkiye tedbir alır. Bunda da hiç tereddüt etmeyiz, gerekli talimatlar silahlı kuvvetlerimize verildi. Ama Suriye içinde bir operasyon, Türkiye’ye doğrudan bir saldırı olmadan Suriye içindeki bir operasyon için uluslararası koalisyonla birlikte hareket etmeyi tercih ederiz. O hareketi de güvenli bölgeler, uçuşa yasak bölgelerle birlikte değerlendiririz. Kapsamlı bir strateji görmek istiyoruz."

Güvenli bölgeye ilişkin yakın zamanda bir sonuca ulaşabileceğinize inanıyor musunuz sorusunu "Mümkün" diye yanıtlayan Davutoğlu, ne zaman olacağı konusunda kesin bir şey söylemenin zor olduğunu dile getirerek şu ifadelere yer verdi:

"Biz bunun için yoğun bir müzakere yürütüyoruz, "Ayn el-Arab’ın düşmesini istemeyiz, Ayn el-Arab’ın düşmemesi için elimizden gelen katkıyı da sağlarız. Ama bütün bu sorumluluğu Türkiye’nin üzerine yüklemeye kimsenin hakkı yok. Suriye’deki krizin sorumlusu Türkiye değil. Herkesin elini taşın altına koyması lazım. Ayn el-Arab'ın düşmesi istenmiyorsa Ayn el-Arab’taki durumun diğer yerlere de sıçramasına engel olmak lazım. Şunu sormak da herkesin hakkı; Peki Ayn el-Arab'ın düşmesi gerçekten bizi üzer ve düşmemesi için elimizden gelen katkıyı yaparız ama Rakka düşerken neredeydiler? Cerablus düşerken neredeydiler? Musul düşerken neredeydiler? Musul’u terk etmediği için bizim başkonsolosumuz rehin alındı. Musul’u terk eden Irak ordusunun sorumluluğu nerede? Peki Azez düşerken neredeydiler?

Şimdi dolayısıyla meseleyi sadece Ayn el-Arab’a bağlamak ve sadece bir yerdeki mücadeleye bağlamak doğru değil. Bizden bir şey talep eden, masaya kapsamlı bir strateji koyacak ve Türkiye'ye bu stratejinin uygulaması esnasında Türkiye’ye yönelecek mülteci gücünü nasıl engelleyeceğini de anlatacak. Burada da anlaşacağız. Bundan sonraki aşamada Suriye’de nasıl bir yapı doğacak, onda da anlaşmamız gerekecek. Yoksa IŞİD’e karşı mücadele ederken Suriye rejimini meşrulaştırmaya kesinlikle razı olmayız."

 Ayn el-Arab'ı savunanlara katılmak isteyen Türkiyeli Kürtler var. Onlara kentin düşüşünü önlemek, kardeşlerinin yanında savaşmak için geçiş izni verecek misiniz sorusunu ise Davutoğlu, şöyle yanıtladı:

"Bunu daha önce Araplar da, Türkiye’de Arap nüfus da var Türkmen nüfus da var, onlar da giderek Suriye’de bunu yapmak istediler. Onlara da aynı politikayı takip ettik. Türkiye sınırı öyle bir sınır ki mesela Rasulayn’da, karşı tarafta Afrin’de ve Aynul Arab’ta her iki tarafta da Kürtler var, İdlib’te, Halep’te, Azez’de her iki tarafta Araplar var, Cerablus’ta, Lazkiye’de her iki tarafta Türkmenler var. Eğer biz, ki bütün bunları kendimize kardeş kabul ederiz, onların giderek orada savaşmalarına izin verirsek, bütün Türkler'in giderek, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Suriye'de savaşmalarına göz yummak gerekir ki, bunun doğurabileceği büyük bir kargaşa olur. Ama oradakilerin bulundukları yerlerde kendilerini savunmaları için neler yapılabilir, bunu tabii konuşmak gerekir veya Türkiye’ye gelen mülteciler Suriye’ye dönüp kendi toprakları için savaşmak isterlerse ona hiç bir zaman engel olmayız. Ama Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının giderek savaşmalarına göz yummak bir müddet sonra başka yerlerde başka talepleri de beraberinde getirir. Türkiye için bir Arab'ın bir Türkmen'e, bir Türkmen'in bir Kürd'e, bir Kürd'ün bir Arab'a üstünlüğü yoktur. Herkes eşit şekilde bizim kardeşlerimizdir. Birine vereceğimiz hakkı diğerine de vermemiz gerekir bu da tabii Türkiye-Suriye sınırını kontrol etmeyi imkansızlaştırır."